Spelen en bewegen draagt namelijk bij aan de ontwikkeling van jonge kinderen. Niet alleen ontwikkelen kinderen zich lichamelijk beter, het helpt ook om later goed te leren schrijven, rekenen, lezen en concentreren.

“We willen gezondheidsverschillen in de gemeente ’s-Hertogenbosch graag verkleinen en een gezonde leefstijl stimuleren. Beweging kan daaraan bijdragen. Zeker als daar al op jonge leeftijd aandacht aan gegeven wordt”, vertelt Monique. Monique maakt als Consulent Sport en Bewegen en Gezondheid onderdeel uit van de afdeling Sport en Recreatie bij de Gemeente ‘s-Hertogenbosch. “De motorische ontwikkeling van jonge kinderen heeft veel invloed op hun cognitieve ontwikkeling, gezondheid en sociale vaardigheden.”

Bewegen wordt steeds belangrijker

Met haar werk wil Monique alle inwoners van ’s-Hertogenbosch in beweging krijgen. Met één van haar teams focust ze zich op kinderen tussen de 0 en 12 jaar. Monique: “Kinderen spelen steeds minder buiten en de schermtijd neemt toe. Vaak worden kinderen in de auto of de bakfiets naar school gebracht. Zitgedrag wordt zo alsmaar gestimuleerd. Dit is een landelijk probleem, en heeft in alle lagen van de bevolking impact op de gezondheid van kinderen. We merken bijvoorbeeld dat doordat kinderen steeds zwaarder worden, ze meer concentratieproblemen ervaren en ze lichamelijk minder goed ontwikkelen. Meer bewegen wordt daarom steeds belangrijker.”

Gelijke kansen voor alle kinderen

“We zitten in onze maatschappij helaas vast in een bepaald onderwijssysteem. Op kinderdagverblijven moeten kinderen vaak stilzitten. En vanaf groep 3 moeten ze al geconcentreerd kunnen werken. De focus ligt op vakken als taal en rekenen. Beweging wordt te weinig gestimuleerd. Vanuit leerkrachten begrijp ik dit, er ligt al een enorme druk op hen. Zij moeten resultaten leveren. Maar het hele onderwijssysteem zou moeten worden aangepast”, vindt Monique. “Ik vind het heel belangrijk dat ieder kind een gelijke kans krijgt, zodat iedereen gezond op kan groeien. En als we dit preventief aanpakken, geeft het ook een minder grote druk op de zorg later.”

Bodymap methode

Om ieder kind een gelijke kans te geven op het gebied van beweging, is het belangrijk om ze zo laagdrempelig en toegankelijk mogelijk te laten bewegen, vindt Monique. In de buurt, gratis en met makkelijke bewegingen. Toen Monique van een collega hoorde over de methode Bodymap, is ze een cursus gaan volgen. Dit gaf haar zoveel inzichten en praktische tools, die ze ook over wil brengen aan professionals in de gemeente ’s-Hertogenbosch. Monique: “De visie ‘BeweegBelang voor elk kind’ zet in op de bewustwording van het belang van bewegen voor het jonge kind, en gebruiken de inzichten van de methode Bodymap. Centraal in het hele project staat het stimuleren van meer en laagdrempelig bewegen, gekoppeld aan de leeftijd van het kind. De focus ligt op 0 tot 8-jarigen én hun directe leefomgeving.”

Professionals trainen

Monique: “Dankzij het programma Samen Gezond en Gelijke Kansen ’s-Hertogenbosch kunnen we alle professionals in het netwerk voor het kind gratis scholing aanbieden. Denk aan medewerkers op een kinderdagverblijf, leerkrachten, de directie, pedagogisch medewerkers en kinderfysiotherapeuten.” De scholing Bodymap bestaat uit twee avonden, waarop de professionals meer inzichten krijgen  over de motorische, natuurlijke ontwikkeling van een kind en wat beweeguitdagingen daaraan bij kunnen dragen. “Stapje voor stapje leer je kinderen in de juiste levensfasen hun natuurlijke ontwikkeling te stimuleren, met laagdrempelige oefeningen en grondvormen van bewegen. Als dat niet optimaal gebeurt of daar iets in wordt overgeslagen,  kunnen kinderen later zowel lichamelijke als cognitieve problemen ervaren. Bodymap geeft inzichten in de motorische ontwikkeling en tal van praktische tools, waarmee professionals direct aan de slag kunnen”, vervolgt Monique.

Integreren in het reguliere programma

Het integreren van simpele aanpassingen in het reguliere dagprogramma kan al helpen. Docenten en pedagogisch medewerkers kunnen hiermee aan de slag zonder dat het hen veel extra tijd kost. “Door de omgeving bijvoorbeeld anders in te richten of activiteiten anders te doen, kun je kinderen spelenderwijs stimuleren meer te bewegen. Bij kleuters blijkt soms dat ze moeite hebben met op de grond zitten, omdat ze dat nooit meer doen. Door het fruithapje niet op hun stoel te laten eten, maar zittend op de grond help je hier als professional al bij. De ene dag allemaal in kleermakerszit, de andere dag met de benen vooruit. Zo zorg je ook voor afwisseling”, geeft Monique aan. “Of laat kinderen niet op een vel papier aan tafel verven, maar juist op de muur. Met twee handen verven. Laat ze op blote voeten lopen. Geef een fruithapje in twee handen. Maak een uitdagende beweegroute richting het toilet, naar de uitgang van de school of waar ze hun jas moeten ophangen. Of laat kinderen af en toe bewust eens kauwen, daardoor schijnen ze zich beter te kunnen concentreren.”

Nadat de professionals geschoold zijn, blijft het team van Monique betrokken. Ze blijven in gesprek met kinderdagverblijven en onderwijsinstellingen: “Zo houden we vinger aan de pols, en kunnen we professionals helpen met het opstellen van bijvoorbeeld een jaarplan.”

Ouders betrekken

Via het professionele netwerk rondom kinderen probeert Monique ook de ouders van kinderen te bereiken. “We bieden pedagogisch medewerkers scholing aan, en stimuleren onderwijsinstellingen om informatieavonden te organiseren. Voor ouders die de Nederlandse taal niet machtig zijn, betrekken we opvoedkundigen en consultatiebureaus uit de wijk. Zij kunnen in gesprek gaan met ouders, het belang van beweging uitleggen en laagdrempelige tips meegeven. Wij merken dat ouders dan kleine aanpassingen doen. Door bijvoorbeeld lopend naar school te gaan in plaats van met de auto of de bakfiets. Zo verspreidt beweging zich als een olievlek.”

Trots

“Door de successen te delen, worden steeds meer mensen enthousiast. We werken overal op maat. Professionals kunnen na de scholing zelf direct aan de slag met duizenden voorbeelden en tips. En dat is het succes van dit project”, vertelt Monique. “Ik gun ieder kind die gelijke kans. Daarvoor doe ik dit werk. Als we al vroeg de motorische ontwikkeling stimuleren, helpt dat kinderen later om zichzelf zo optimaal mogelijk  te ontwikkelen en ook een gezondere leefstijl te behouden. Ik ben er trots op wat we met al deze professionals weten te bereiken.”

Er werken al zo’n 18 scholen in de gemeente ‘s-Hertogenbosch met de visie ‘BeweegBelang voor elk kind’ en de methode Bodymap en er zijn ongeveer 250 professionals geschoold. Daarnaast werken ook 12 kinderdagverblijven met de methode, en zijn over 22 locaties diverse pedagogisch medewerkers geschoold. De combinatiefunctionarissen van ’S-PORT zijn allen geschoold en werken in de bewegingslessen met de methodiek van Bodymap. Ook diverse kinderfysiotherapeuten zijn geschoold.